Online huizenveiling in opkomst: 'Transparanter met gelijke kansen voor iedereen’
Mark Reintjes schrijft namens het Algemeen Dagblad (AD) over het Online veilen van huizen waarbij je ook de biedingen van anderen ziet, dit wordt steeds populairder bij makelaars en verkopers. Nieuwe aanbieders willen met online veilen de macht van de makelaar breken.
© Mark Reijntjens
Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) hamert al heel het jaar op meer transparantie in de makelaardij en dit najaar dreigde ze met regelgeving als de sector niet rap het leven betert. Want consumenten zijn nu te veel een speelbal van de makelaars die het spel van bieden en gunnen controleren. Wie eenmaal zijn zinnen heeft gezet op een nieuw huis tast in de huidige woningmarkt in het duister over de waarde. Ouderwets onderhandelen is er niet meer bij. Dus 20 mille overbieden? 40? 60?
Kopers worden soms rücksichtslos door makelaars tegen elkaar uitgespeeld, bleek uit onderzoek door Vereniging Eigen Huis. Of je uiteindelijk tienduizenden euro’s te veel hebt betaald of niet is onduidelijk.
Met de online veilingen moet dat wél helder zijn. Het woord ‘eerlijk’ valt geregeld bij de aanbieders van online biedingen. ,,Ik zie ze overal opduiken’’, zegt hoogleraar Peter Boelhouwer van de TU Delft. ,,Landelijke spelers maar ook regionale initiatieven. Het is het Noorse systeem. In Noorwegen worden alle huizen geveild. In een krappe markt geeft het wat meer transparantie. Je weet zeker dat je niet tienduizenden euro’s meer biedt dan de tweede bieder. Nadeel kan zijn dat je tegen elkaar gaat opbieden en nóg hogere prijzen krijgt. Je moet het heel goed organiseren, dat kopers geregistreerd worden en dat je geen Markplaats-achtige toestanden krijgt dat vriendjes meebieden.’’
NVM ziet veiling niet als gouden ei ‘Transparanter met gelijke kansen voor iedereen’, roept makelaarsvereniging NVM over haar online biedingssysteem dat vorig jaar actief werd. Maar de grootste makelaarsvereniging is nog niet overstag dat dit het nieuwe huizen kopen wordt. ,,De verkoper moet het willen. En we zijn nog in overleg met het ministerie. Hét probleem is de schaarste. Dát stuwt de begeerte en drijft de prijs op. Een gemiddeld huis kost nu 420.000 euro en bij 80 procent van de verkopen wordt overboden. Online bieden drijft de prijs nog meer op.’’ Toch werkt NVM het systeem - waarmee in een jaar 800 huizen werden verkocht - nog verder uit. ,,Tachtig makelaars hebben het al gebruikt. Met de vernieuwingen verwachten we een nog groter gebruik.’’
Boelhouwer weet niet of online veilen de norm wordt. ,,Ik hoor van veel makelaars dat verkopers niet willen. Ze denken met een gesloten systeem een hogere prijs te krijgen. Spannend hoe het gaat lopen.’’
Woningveiling House.nl vindt dat het nog véél transparanter en eerlijker moet. Bijvoorbeeld door te beginnen met een realistische vraagprijs en niet met te lage vraagprijzen om de fantasie en kooplust te prikkelen. Van de biedingen tot de koopakte, het moet allemaal digitaal online geregeld worden. Makelaars zijn bij de opzet van House.nl eigenlijk niet meer van belang. ,,Laten we ze verkoopadviseurs gaan noemen en hun deelname wordt optioneel’’, zegt oprichter Maurits Grosfeld. ,,De makelaar heeft op dit moment een beslissende rol. Die rol geven wij aan de consument. Zoals het hoort.” Hij hoopt de makelaardij overhoop te kunnen gooien. ,,Kijk naar taxi-app Uber: je weet van tevoren waar je aan toe bent en wat je ervoor betaalt. Daar moet de makelaardij ook naartoe.’’
Ruim een ton erbij in anderhalf uur
Bij makelaardij Van der Houwen in Groningen zat het personeel er woensdag tussen de middag klaar voor. Broodjes op tafel, kopje koffie en een beeldscherm om het laatste halfuurtje van de onlineveiling van de bovenwoning aan de J.A. Feithstraat in Groningen te kunnen volgen. Een lunch met entertainment. ,,Altijd ontzettend spannend’’, zegt makelaar Tim Rouw van de makelaardij. ,,Deze ging hard.’’ De bovenwoning werd 10 november online gezet voor 275.000 euro. Afgelopen woensdag om 12.30 uur was de deadline voor het laatste bod. Om 11.00 uur stond het hoogste bod nog maar op 285.000 euro en toen ging het los. Er werd nog 110 keer geboden, in de laatste minuten buitelden twee gegadigden zo snel over elkaar heen met steeds 1000 euro extra dat de eindtijd reglementair werd verschoven. Uiteindelijk ging het huis om 12.36 uur voor 4 ton weg. De hoogste bieder verhoogde zeventien keer zijn bod om te kunnen winnen; zijn laatste bod was 92.000 euro hoger dan zijn eerste bod. ,,Adrenalinemomenten voor de kopers en de verkoper. Wij verkopen inmiddels 95 procent van onze huizen met een onlineveiling. Onderhandelen met meerdere mensen tegelijkertijd noemen wij het.’’
Ollongren eist minimaal een biedlogboek waarbij kopers achteraf inzage krijgen in het biedingsproces. Onvoldoende, volgens Grosfeld. Daarmee blijven makelaarssystemen. waarmee makelaars eerder dan de consument zien welke huizen te koop komen. en onderlinge dealtjes tussen makelaars bestaan.
Ook woningplatform Huispedia biedt sinds afgelopen zomer aan makelaars de mogelijkheid om huizen te veilen. Er worden momenteel 77 woningen aangeboden via een openbare biedprocedure. Het winnende bod hoeft bij de veilingen niet altijd de koper te zijn. Uiteindelijk bepaalt de verkoper welke combinatie van bod, ontbindende voorwaarden en leveringstermijn het interessantst is.
Nog een aanbieder: De Gratis Makelaar. Een woningsite die transparantie predikt en kandidaat-kopers inzicht in de andere biedingen geeft. Het ‘gratis’ in de bedrijfsnaam is overigens alleen voor de verkoper, de courtage - minimaal 2000 euro - wordt betaald door de koper met het winnende bod.
"Je kunt geen telefoontaps plaatsen op de telefoons van makelaars." - Tristan Bons, VBO
Makelaarsvereniging VBO is in zee gegaan met softwarebedrijf Eerlijk Bieden. Eerlijk Bieden is geen veilingsite, maar een manier om een biedlogboek bij te houden. Achteraf krijgen de bieders inzage in de andere - geanonimiseerde - biedingen inclusief de ontbindende voorwaarden. ,,Precies zoals de minister wil’’, zegt VBO-voorlichter Tristan Bons. Bieders zien in het VBO-systeem niet wat anderen bieden. Dat zien alleen de verkopend makelaar en de verkoper. Het systeem sluit handjeklap tussen aankoopmakelaar en makelaar niet uit. ,,Mensen kunnen elkaar altijd bellen. Dat kan bij veilingen ook. Je kunt geen telefoontaps plaatsen op de telefoons van makelaars.’’
Boelhouwer pleit ervoor komende tijd volop proef te draaien met zowel het biedlogboek als online veilingen. ,,Dat biedlogboek moet er toch komen van de minister. Dan is de stap naar open biedingen niet groot. Online veilen is misschien nu wel handig, maar als de huizenmarkt weer in rustiger vaarwater is, heb je er niet veel aan. Dan ga je weer met één geïnteresseerde onderhandelen over de prijs.’’
Meest gelezen
Als eerste op de hoogte van het aanbod?
Vandaag bereikbaar tot 20:00- info@house.nl
- 085 060 30 60
